Masz mieszkanie – masz wpływ!

Wydaje Ci się, że nie masz wpływu na zielone działania w swoim otoczeniu, a wybieranie papierowych opakowań i segregacja śmieci to jedyne, co możesz zrobić na osiedlu? Mylny błąd – Leszy śpieszy z podpowiedzią, jak to ogarnąć.

Od dziesięcioleci Polska przechodzi duże transformacje społeczno-ekonomiczne, które odwracają uwagę od prawa własności i poczucia sprawczości z nim związanym. Mowa tu w szczególności o nieruchomościach. Zniszczenia wojenne, nacjonalizacja, dokwaterowania, niedobory budownictwa z wielkiej płyty, Alternatywy 4, wieczyste użytkowanie, a po transformacji ustrojowej niewystarczające środki własne obywateli, jak i narzędzia finansowania zakupu nieruchomości sprawiły, że samo dorabianie się „czterech ścian” trwało na tyle długo, że mniej przestrzeni zostawało na wykonywanie praw własności. Obecnie mimo dostępnych narzędzi formalnych właścicieli od wpływu na nieruchomość (mowa tu o osiedlach apartamentowców) oddziela nierzadko praktyka zarządów powierzonych przez dewelopera, dla których zainteresowanie się współwłaścicieli sprawami wspólnoty to zbędny koszt administracyjny.

Tymczasem ostatnie lata to okres bardzo dynamicznego wzrostu liczby lokali oddanych do użytku, wg GUS w rekordowych latach 2019 i 2020 oddano do użytku odpowiednio ponad 207 i 222 tys. mieszkań. Własne mieszkanie stało się już nie tylko narzędziem do „pójścia na swoje” i uprawiania swojego stylu życia, ale i narzędziem finansowym. Łatwość kredytowania oraz technologie z dziedziny PropTech sprawiły, że pojawiły się nowe gałęzie gospodarki związane z nieruchomościami, poczucie własności rośnie, a wraz z nim zakres wykonywanych praw właścicielskich.

Ty możesz

Kupiłeś za gotówkę, czy na kredyt? Mieszkasz, czy przekazujesz w najem? Jeżeli płacisz ratę i czynsz – wykonuj swoje prawa właściciela, także w zakresie dbania o środowisko naturalne. Zgodnie z ustawą o własności lokali to właśnie wspólnota właścicieli m.in. w trybie zebrań ogółu właścicieli decyduje o kluczowych kwestiach, w tym w sprawach budżetowych i inwestycyjnych, wyborze lub odwołaniu zarządu (lub zarządcy), a każdy z właścicieli ma prawo do kontroli zarządu w tym również poprzez wgląd w dokumenty np. umowy. Zgodnie z ustawą najpóźniej do końca marca zarządy wspólnot zobowiązane są zwołać zebrania roczne i to właśnie na takim zebraniu możesz wraz z sąsiadami powalczyć również o sprawy związane ze środowiskiem, bilansem energetycznym Waszego budynku, czy zielenią.

Ekonomia poprzez ekologię

Część z przedstawianych przez nas rozwiązań daje nie tylko dobre efekty ekologiczne, ale też ekonomiczne wynikające z oszczędności tzw. mediów. Warto działać, gdyż podwyżki cen energii elektrycznej, wywozu śmieci, czy inne planowane widocznie wpływają na budżety wspólnot oraz Wasze czynsze.

Jak działać

Nie każda wspólnota zechce od jutra instalować sokoła i pszczoły na dachu. Poniżej lista działań do wyboru – prostych do realizacji przez zarząd i administrację, potencjalnie korzystnych dla wspólnoty oraz łatwych do uzgodnienia z sąsiadami. Co możesz zrobić?

Ws wody:

• Zobowiązać zarząd do weryfikacji dotacji samorządowych i rządowych na urządzenia małej retencji tj. zbiorniki na deszczówkę, czy ogrody deszczowe

ws prądu:

• Poprosić o informację nt częstotliwości i kosztów wymiany przepalających się żarówek i świetlówek w częściach wspólnych w tym w garażu..
• Zweryfikować, czy to już nie pora na zakup energooszczędnych żarówek nowszej generacji, które zużywają mniej prądu, przez co wspólnota obniża rachunki,.
• Wnioskować, aby w niektórych obszarach części wspólnych zastosować fotokomórki wyłączające oświetlenie, gdy nikt tam nie przebywa przez noc (uwaga nie wszystkie typy żarówek i świetlówek lubią się często wyłączać!),.
• Wnioskować przynajmniej o analizę możliwości i wyceny dla instalacji fotowoltaicznych dla budynku, zupełnie jak zrobiła to pewna spółdzielnia z Wrocławia.
• Sprawdzić czy dostępne są taryfy elektryczne dla wspólnoty, gdzie prąd pochodzi z odnawialnych źródeł.

ws zieleni i przyrody:

• Wnioskować o dodatkowe urządzenia zieleni małej czy zasadzeń – deweloperzy niestety projektują często pod minimum wymogów planu zagospodarowania.
• Poddać pod dyskusję budki dla miejskich ptaków.

ws śmieci:

• Wnioskować, o wywieszenie przejrzystych, zrozumiałych i widocznych wskazówek jak można generować mniej śmieci np. poprzez własne torby na zakupy, czy wybieranie produktów z mniejszą liczbą opakowań.
• Wnioskować o przejrzyste, zrozumiałe i widoczne oznaczenia dot. segregacji śmieci, tak aby każdy kto chce, ale jeszcze nie umie mógł się tego łatwo nauczyć.

ws ogrzewania:

• Wnioskować przynajmniej o analizę możliwości i wyceny dla instalacji słonecznych kolektorów ciepła, jeżeli ma to zastosowanie w poszczególnych budynkach.
• Wnioskować o instalację termostatów zwłaszcza dla części wspólnych, często wietrzonych w zimie poprzez uchylanie okien na klatkach schodowych.
• Wnioskować o analizy i prace termomodernizacyjne np. dot. okien.
• Sprawdzić, czy moc przyłączeniowa z węzła ciepłowniczego (a przez to i rachunki) nie jest za wysoka.

Gdzie zacząć

Aby poznać termin i miejsce zebrania ogółu właścicieli, pozyskać projekty uchwał do przejrzenia czy zapoznać się z porządkiem obrad najprościej skontaktować się z administracją lub zarządem wspólnoty. Dane kontaktowe do Szanownych Państwa, masz najprawdopodobniej na parterze w gablotce. Wiele wspólnot korzysta też z popularnych serwisów elektronicznych – do kontaktu, rozliczania opłat, czy głosowania uchwał. Zweryfikuj, czy znasz swój login i hasło (jeżeli nie, patrz – gablotka). Często właściciele lokali we wspólnotach organizują się w grupy dyskusyjne na sieciach społecznościowych; łatwo je znajdziesz. Jeżeli Twoja wspólnota jeszcze nie ma grupy dyskusyjnej– możesz ją założyć, aby wspólnie z sąsiadami zadbać o swoje najbliższe otoczenie, w tym o środowisko.